Innovatie is de afgelopen decennia steeds belangrijker geworden voor bedrijven. Vooral het steeds complexer worden van markten maakt het voor kleinere ondernemingen moeilijker hun hoofd boven water te houden. Grotere organisaties hebben meer middelen en geld om hun innovaties op de markt te brengen. Overkoepelende (overheids)organisaties proberen daarom innovatie in ondernemingen te stimuleren door het geven van subsidies en het centraal stellen van kennis. Een goed voorbeeld hiervan is Het Innovatieplatform; deze organisatie brengt ondernemers samen en probeert voor hen de meest optimale omstandigheden voor innovatie te creëren. Het bundelen van de krachten van (kleine) ondernemers is een trend die groeit. In de theorie wordt dit open innovatie genoemd.

In het kader van het schrijven van mijn afstudeerscriptie heb ik onderzoek gedaan voor de Rijksuniversiteit Groningen. Ik ben afgestudeerd in de Master Business Administration – Strategy & Innovation aan de faculteit Bedrijfskunde. Deze master richt zich op niet-technische aspecten van innovatie, dynamiek in markten, trends en strategische keuzes die inspelen op deze groeiende dynamiek in markten.

Voor dit onderzoek heb ik mij gericht op de effectiviteit van scenariodenken in combinatie met collectieve innovatiesessies met als doel het stimuleren van innovatie bij het midden- en kleinbedrijf. Innovatie wordt in dit onderzoek breed opgevat: van het introduceren van een nieuw product/dienst, het toepassen van een nieuwe productiemethoden en het betreden van nieuwe markten tot het gebruik van andere materialen en het doorvoeren van veranderingen in de bedrijfsvoering. Om theorie te testen aan de realiteit is in dit onderzoek een project van Nevat als onderwerp van een case study gebruikt. In case study onderzoek worden verschillende vormen van dataverzameling gecombineerd: van interviews met betrokkenen tot het inventariseren van bestaande documentatie.

Het project van Nevat is uitgevoerd in 2004. Nevat heeft met haar leden en experts uit de branche toekomstscenario’s gemaakt voor 2014. Eén van de doelen van dit project was het stimuleren van innovatie onder de leden. Naast een DVD met films van de scenario’s is Future Factory georganiseerd. Hierin zijn de leden van Nevat samengekomen om na te denken over concrete business opties binnen de geformuleerde scenario’s. De scenariofilmpjes dienden als inspiratie in een viertal sessies met elk een aansprekend thema. Tijdens deze sessies konden ondernemers ideeën aandragen voor nieuwe business. Ideeën werden verzameld en kregen een verdere verdieping. Telkens werd uit een scenario een (toekomstige) maatschappelijke behoefte afgeleid, waarvoor een business potentieel werd ingeschat. De meest veelbelovende ideeën zijn gepresenteerd in een ideeënboek.

Tijdens en vlak na Future Factory is er al een onderzoek gedaan naar de uitvoering van het project, wat heeft geresulteerd in een artikel dat gepubliceerd is in Holland Management Review. Nu, 3 jaar later, heb ik onderzoek gedaan naar de lange termijn resultaten van dit proces. In hoeverre waren de scenario’s een inspiratie voor ondernemers om te innoveren? En in hoeverre is het contact met andere ondernemers een inspiratie geweest om tot (gezamenlijke) innovaties te komen?

De resultaten van dit onderzoek zijn hier te lezen.