Samen verder – Onzekerheid vraagt om visie

In het rapport “Uit Zicht” van de WRR wordt ervoor gepleit om “voorspellen” in de ban te doen en te accepteren dat er veel onzekerheid is. Opiniestuk door Paul de Ruijter.

In het rapport “Uit Zicht” van de WRR dat maandag 27 september jl. is gepresenteerd, wordt ervoor gepleit om “voorspellen” in de ban te doen en te accepteren dat er veel onzekerheid is. Tevens signaleert de WRR een blinde vlek: de “normatieve toekomstverkenning”, in de volksmond ook wel visie genoemd. Het zijn onzekere tijden. De onzekerheid rondom de economie, het klimaat, de vergrijzing en de polarisatie in ons politieke bestel vragen om een gezamenlijke visie. Uiteindelijk moeten we toch samen verder.

Wie goed naar Nederland kijkt ziet een stuurloos schip, waarop iedereen in paniek naar elkaar loopt te schreeuwen. We maken ons allemaal zorgen. De een over de economie, de ander over het klimaat, weer een ander over de teloorgang van onze Nederlandse cultuur in deze globaliserende wereld. Ondertussen is ons land al maanden stuurloos. En hoewel de economie voor even minder stormachtig lijkt te zijn, weet niemand welke storm het schip straks weer zal bestoken. Een huizencrisis? Een pandemie? Nieuwe radicalisering?

De angst regeert. De ene groep is bang voor moslims, de andere groep voor PVV’ers. Velen maken zich zorgen om de economie, terwijl andere juist weer bang zijn voor de gevolgen van draconische bezuinigingen op de zorg, het onderwijs of de culturele sector. Maar het grootste gevaar is misschien wel dat we met ons allen strijdend ten onder gaan. Maken we de onzekerheden tot een splijtzwam, of gaan we samen verder? Hoe we het ook wenden of keren, we zitten allemaal in hetzelfde schuitje. We moeten samen verder en ik geloof heilig dat we ook uitstekend samen verder kúnnen. Zolang we de angst maar gebruiken om samen een betere toekomst te maken.

De toekomst is namelijk onvoorspelbaar omdat we hem zelf maken. We hebben elke dag wat te kiezen. Als burger, werknemer, politicus en consument. Als we samen verder gaan, kunnen we sparen en dat geld inzetten om te investeren in de verduurzaming van ons vastgoed. Dit verhoogt de waarde van onze huizen, creëert werkgelegenheid en voorkomt dat we afhankelijk blijven van oprakende fossiele brandstof uit landen die tegelijkertijd aan de bron staan van terreur en oorlog. Door samen verder te gaan, kunnen we slimmer omgaan met ongewenste immigratie en zo juist politieke, fysieke en financiële ruimte creëren voor de gewenste immigratie van al die mensen die we door de vergrijzing straks hard nodig zullen hebben. Door samen trots te zijn op onze Nederlandse cultuur, kunnen we via onze traditie van tolerantie juist weer open gaan staan voor alle andere culturen die we ook in Nederland kennen. Nederland heeft immers haar hele geschiedenis geld verdiend door open te staan voor nieuwe culturen.

Onzekerheid werd tot nu toe vertaald in angst. Maar onzekerheid kan ook hoop vertegenwoordigen. Als we beseffen dat we allemaal streven naar een betere toekomst, ís er ook hoop op een betere toekomst en op een kabinet dat wordt gedoogd door de hele Tweede Kamer. Hoop op een eind aan de strijd op het dek van ons schip. Volgens mij is er land in zicht. Echt.

Paul de Ruijter